متاسفانه البرز فاقد موزه باستان شناسی است و 8 هزار شیء تاریخی منحصر بفرد این استان در موزه ملی ایران نگهداری می شود، امید است مسئولین شهری و سایر نهادهای ذینفع به لزوم وجود موزه در مرکز استان واقف شده و اقدام نمایند.
این روزها با توجه به تخصیص اعتبارات ملی و استانی، در البرز نیز برنامه ریزی برای مرمت پروژه هایی مانند، باغ و کاخ موزه مروارید، کاروانسرای ینگه امام ساوجبلاغ، کاخ موزه سلیمانیه، مرمت خانه آیت الله طالقانی, مطالعه خانه موزه مصدق و پروژههای مشارکتی در ابنیه تاریخی و موزه های خصوصی و نظایر آنها در حال انجام است.
در این میان مذاکراتی نیز با معاونت معماری و شهرسازی شهرداری کرج احمدی پرگو و ستاد بازآفرینی شهری خانم روزبهانی درباره احیاء محور تاریخی فرهنگی محله مصباح بصورت پیاده راه با اجرای عملیاتهایی چون کفسازی، جداره سازی، نورپردازی و ....از حمام مصباح و مسجد اعظم تا مجموعه تاریخی فرهنگی کاخ موزه سلیمانیه، انجام شد که در آخرین جلسه ستاد در سال ۹۷ به تصویب اعضاء رسید.
آثار تاریخی منبعی برای درآمدزایی در البرز
زمان زیادی از استان شدن البرز نمی گذرد در نتیجه نمی توان کرج را با شهری مانند قزوین چه به لحاظ تعداد آثار تاریخی و چه به لحاظ درآمد گردشگری و اشتغالزایی پایدار شهری و چه به لحاظ شناخت مثبت پتانسیل های موجود در آثار تاریخی در سیستم مدیریت شهری مقایسه کرد، چرا که در شهرهایی چون تهران، قزوین، اصفهان و ... به این امر واقف هستند که آثار تاریخی در حوزه گردشگری و جذب گردشگر و اشتغال زایی پایدار برای شهر و کسب درآمد پایدار برای شهرداری یک کمک مضاعف است.
بعنوان مثال سازمان زیبا سازی و مدیریت بافت تاریخی تهران اقدامات متعددی از جمله نصب تابلوهای ترافیکی و راهنمایی, نصب تابلوهای معرفی آثار و ابنیه تاریخی، تملک، مرمت و احیاء و تغییر کاربری بناهای تاریخی را در تعامل و همکاری با میراث فرهنگی به انجام رسانده و برای شهرشان بعنوان مقصدی برای گردشگری ارزش قائل شده اند اما متاسفانه در البرز این تعامل بسیار ضعیف و گاها صفر است.
پلمپ یا ثبت جهانی؛ سرنوشت کاروانسرای شاه عباسی در هاله ای از ابهام
اما در عین حال می توان به عدم همراهی شهرداری در اجرای نوروزگاه ۹۸ در پارکهای جهان نما و چمران و یا تعیین جریمه ۱۸ میلیارد تومانی برای کاروانسرای شاه عباسی کرج از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری و اخطارهای هر روزه برای پلمپ یکی از مهمترین آثار تاریخی استان که در فهرست ثبت پرونده جهانی مجموعه کاروانسراهای ایران قرار دارد، اشاره کرد.
با مدیریت حجت الاسلام صابری، سیاست هایی در راستای تبدیل البرز از معبر عبوری ۱۴ استان به مقصد گردشگری در پیش گرفته شد و با رایزنی و پیگیری معاون امور عمرانی استانداری این موضع سرعتی دوچندان یافت و ضمن برگزاری جلسه ای انتظارات میراث فرهنگی در حوزه های مختلف از مدیریت شهری در شهرستانهای تابعه مطرح شد و در ابن راستا جلساتی نیز با احمدی پرگو معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کرج به منظور عقد تفاهم نامه همکاری برگزار و در حال حاضر مشغول نگارش این تفاهم نامه هستیم.
در حوزه نگاه مردمی به آثار تاریخی نیز باید گفت که دید فرهنگ عمومی مردم و دغدغه حفظ آثار توسط آنها کمک بزرگی به میراث فرهنگی خواهد بود و این مسئله شامل همه مردم به مفهوم عام و خاص می باشد، باید به جای سنگ اندازی راه را نشان داد و اگر تجاوزی یا تخریبی در حوزه آثار انجام می شود مردم در مقابل آن بایستند.
ثبت اموال منقول و اسناد مکتوب در حال پیگیری است
سمن ها، جوامع مردم نهاد، شوراهای شهر و روستا، ائمه جماعات و نیروهای انتظامی و هر کسی که می تواند در زمینه حفظ آثار به میراث فرهنگی کمک کند از آن استقبال می کنیم زیرا گستره میراث فرهنگی فقط به بنا و محوطه باز نمی گردد، البرز قریب به 300 اثر ثبت شده دارد که علاوه بر آثار تاریخی شامل آثار طبیعی، معنوی و ناملموس چون آداب و رسوم، خوارک، پوشاک، بازی ها، آئین ها و مراسم و ... نیز می شود.
همچنین در زمینه ثبت اموال منقول و اسناد مکتوب نیز اسناد تعزیه دوره صفوی استان البرز در حال آماده سازی برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور با همکاری کارشناسان معاونت میراث فرهنگی می باشد. در خصوص موزه های البرز باید خاطر نشان نمود، علیرغم وجود موزه هایی چون اولین موزه تخصصی گیاهان دارویی برکت در ساوجبلاغ، موزه تمبر یکتا در گوهردشت که به لحاظ تعداد قطعات تمبر در دنیا بی نظیر است، موزه شاملو در فردیس، اولین موزه تخصصی نقاشیهای دوره قاجار در کاخ سلیمانیه کرج، موزه جانورشناسی پردیس کشاورزی، با استقبال اندک مردم مواجه هستیم.
البرز از نبود موزه باستان شناسی رنج می برد
از سویی دیگر متاسفانه البرز فاقد موزه باستان شناسی است به همین دلیل حدود 8 هزار شیء تاریخی منحصر بفرد این استان در موزه ملی ایران نگهداری میشود که امیدواریم مسئولین شهری و سایر نهادهای ذینفع به لزوم وجود موزه در مرکز استان واقف گشته و در نتیجه با ارایه و تهیه زمین مناسب و ساخت موزه ضمن عودت اموال فرهنگی به اشتغالزایی و توسعه گردشگری شهری و ایجاد درآمد پایدار شهری کمک قابل توجهی شود.
معاونت میراث فرهنگی استان با توجه به حجم و تنوع و گستردگی فعالیت ها و وظایف سازمانی خویش در زمینه شناسایی، پایش، حفاظت، مرمت، احیاء و بهره‌برداری آثار و اموال تاریخی فرهنگی در حوزه شهر و روستایی آمادگی دارد، تا نسبت به تهیه شناسنامه و ثبت اموال تاریخی فرهنگی چون اشیای مردم شناسی، اسناد قدیمی اعم از اسناد ازدواج و زمین، کلاه خود، شمشیر قدیمی و ... را که در دست مردم و یا حدود ۴۵۰ مجموعه دار خصوصی استان است، تحت مالکیت و به نام آنها اقدام نماید.
در خصوص روز فرهنگی کرج و شب فرهنگی البرز نیز به نظر میرسد باید با تشکیل کمیته هایی فرهنگی از تک روی ها و منیت ها در راستای انجام فعالیت ها و برنامه های فرهنگی شهر جلوگیری کرد و متولیان فرهنگی استان با یکدیگر هماهنگ شوند تا مسیر درستی را در پیش بگیرند، البته این مسئله در نظر گرفتن منافع عمومی را به جای منافع شخصی یا دستگاهی می طلبد.
بعنوان مثال درخت اورس به عنوان نماد گیاهی استان البرز طی چند سال اخیر در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسیده است اما متاسفانه هیچ گاه و در هیچ مراسمی، شما نامی و اسمی از متولی این زحمات به ثمر رسیده، نمی بینید.
دستگاه های البرز از جزیره ای عمل کردن دست بردارند
پرونده ثبت جهانی مجموعه کاروانسراهای ایران در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور قرار گرفته است و از البرز نیز کاروانسراهای شاه عباسی و ینگی امام به منظور تهیه پرونده و ثبت در فهرست جهانی معرفی شده اند.
یادمان باشد میراث فرهنگی به قشر خاصی تعلق ندارد و تک تک مردم استان البرز از این تاریخ ماندگار در کوچکترین استان کشور سهمی دارند پس چه بهتر که برای حفظ آن هر کسی که امکان همکاری و کمک دارد، قدمی برداشته و ما نیز پذیرای آنها خواهیم بود و توصیه می کنیم دستگاه ها و نهادهای مسئول نیز از جزیره ای عمل کردن دست برداشته و تعامل و همکاری را برای اعتلای شعار البرز، ایران کوچک، در دستور کار قرار دهند.
