سریال «هیولا» به کارگردانی مهران مدیری در نمایش خانگی به پایان راه نزدیک شده و تنها یک قسمت تا پایان این سریال طنز باقی مانده است. محبوبترین ویژگی این سریال که در طول زمان پخش مورد توجه مخاطبان بود، کنایهها و انتقادات قصه به موضوعات واقعی بود که خارج از قصه اتفاق افتاده و مخاطب درباره آنها پیشزمینه ذهنی داشت. طرح این موضوعات به زبان طنز هم باعث شده بود شوخیهای انتقادی سریال بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
1- صندوق ذخیره فرهنگیان
دیگر کمتر کسی است که از ماجرای فساد مالی بانک سرمایه و سوءاستفاده از پولهای صندوق ذخیره فرهنگیان خبر نداشته باشد. مهران مدیری در سریال «هیولا» این موضوع را بهانه روایت قصه قرار داده و اشارههای واضحی به آن دارد. در سریال مؤسسهای به نام «خاف» وجود دارد که مخفف «خاک پای فرهنگیان» است و ظاهراً ادعای خدمت به فرهنگیان را دارد اما با دزدی و اختلاس، سپردههای معلمان را بالا کشیده است و بدهی آنها را پس نمیدهد. ماجرای اصلی سریال و دردسرهای «هوشنگ» از همین آشنایی با موسسه خاف اتفاق میافتد و این موضوع نقش پررنگی در سریال دارد. بیتفاوتی مؤسسه به دزدیهایشان، بیمسئولیتی آنها در قبال سپردهگذاران و دزدی و اعمال خلاف دیگر آنها که به مرور رو میشود، قصه را جلو برده و طنز تلخ سریال را تقویت کرده است.
2- مراسم حراج تهران
مراسم حراج تهران هر سال با حضور مجموعهداران هنری، برای خرید و فروش آثار هنرهای تجسمی برگزار میشود و همواره زمزمههایی درباره حواشی و پشتپردههای مراسم به گوش میرسد. سریال «هیولا» از حراج تهران هم غافل نمانده است. هوشنگ، کامروا و همکارانش سرمایهدارانی هستند که درکی از هنر ندارند، آنان برای جمعآوری ثروت به دنبال خرید آثار نقاشانی میگردند که مرگشان نزدیک است و فوت آنها میتواند باعث شود قیمت تابلویی که خریدهاند در حراجهای بعدی بالا برود. آنها یک طبقه از زیرمجموعه «خاف» به نام «گاخاف» را به تابلوهایی که تا به حال خریده اند اختصاص داده و به آن جا به چشم گاوصندوق «خاف» نگاه میکنند! «هیولا» کنایههای جالبی به ماجرای خرید و فروش تابلوهای نقاشی در حراج دارد و به این بهانه لحظات کمدی مختلفی در قصه ایجاد شده است.
3- قانون پایستگی اعضای هیئت مدیره
در بسیاری از سازمانها و نهادها، مدیرانی وجود دارد که همزمان مدیریت چند مجموعه را برعهده دارند یا اعضای هیئتمدیرهشان تغییر نمیکند و همان ترکیب به عنوان هیئتمدیره سازمان دیگری منصوب میشوند. در مؤسسه «خاف» هم، اعضا در هیئت مدیره تمام زیرمجموعههای «خاف» حضور دارند و سمتشان تغییری نمیکند با این که کار هریک از زیرمجموعهها متفاوت است و با اسم مخفف شناخته میشوند، اما هیئت مدیره «خاف» هر زمان که قصد دارند برای زیرمجموعهای، هیئت مدیره تعیین کنند، به طرز کمیکی فقط محل نشستن خود را تغییر میدهند و صندلیشان را عوض میکنند اما ترکیب تغییری نمیکند و حتی جلسه معارفه هم میگذارند! طرح این شوخیها در قصه، طعنهای به ناشایستگی اعضا و فرصتطلبی آنها میزند.
4- اختلاسگران چندهزار میلیاردی
در سالهای اخیر وقتی بحث فساد مالی به میان میآید، نمیشود نامی از محمودرضا خاوری و بابک زنجانی نبرد. این دو چهره که به دلیل فسادهای مالی چند هزار میلیاردیشان، در میان مردم شناخته میشوند در معرض انتقادات سریال قرار گرفتهاند. خاوری و زنجانی که در سریال با نام مخفف «م.خ» و «ب.ز» از آنها یاد میشوند، مدتی در مؤسسه «خاف» کار میکردند و به قول خودشان این مؤسسه باعث شده برای خود در عرصه تجارت اسمورسمی دستوپا کنند! این شخصیتها در قصه چندان محوریت ندارند و در دو یا سه سکانس، با شوخیهایی کنایهآمیز به آنها اشاره میشود.
5- جنگلخواری
هر از گاهی اخباری درباره تخریب جنگلها و درختان، با هدف ساخت ویلا و ساختوسازهای بیرویه و غیرقانونی، شنیده میشود و این پدیدهای است که در سالهای اخیر باعث تخریب جنگلها شده است. مسئله جنگلخواری یکی دیگر از معضلاتی است که در سریال «هیولا» به آن پرداخته شده است. شرکت «یاران جنگل» که آن هم به نوعی جزو «خاف» است، به صورت اسمی با هدف حمایت از محیط زیست تأسیس شده، اما در عمل جنگلخواری میکند و با ساختن ویلا، جنگلها را نابود میکند. استفاده از «هوشنگ» به عنوان مدیرعامل این شرکت و سوءاستفادههای کامروا از این شرکت، ماجراهای بامزهای را در قصه رقم زد.
6- ژنهای خوب
سریال «هیولا» کنایههای متعددی هم به ژنهای خوب و افرادی دارد که با وجود سن کم و نداشتن صلاحیت کافی اما تنها به برکت داشتن پدری بانفوذ، مسئولیتهای مهمی برعهده گرفتهاند و روی صندلی ریاست نشستهاند. رئیس هیئت مدیره «خاف» جوانی به نام «ارژنگ نوردیده» است که به خاطر پدرش توانسته مسئولیت بگیرد. «هوشمند کامروا» هم حتی نمیتوانست درسهای مدرسهاش را پاس کند و دانشگاه قبول شود! اما دکترایش را گرفته بود و پدرش «کامران کامروا» جایگاه ریاست صندوق را برایش در نظر داشت. مسئله ژن خوب تا به حال در فیلم و سریالها هدف طعنه و کنایه بوده است و در «هیولا» تازگی ندارد.
مائده کاشیان