چرا با تغییر نام یک خیابان سفارت انگلیس درب اصلی‌اش را بست؟

سفارت انگلیس بعد از تغییر نام این خیابان درب اصلی‌اش را بست و درب فرعی دیگری را برای رفت و آمدهایش گشود.

شاید خیلی از مردم پایتخت نشین دست کم یکبار گذرشان به خیابان بابی ساندز در مرکز شهر تهران افتاده باشد. خیابانی در نزدیکی سفارت انگلیس. ممکن است برای خیلی ها این سوال مطرح شده باشد،  ساندز که بوده و چرا باید اسمش نام یک خیابان در ایران را منقش کند؟ 

بابی جوان ۱۸ ساله ای بود که در اعتراض به سیاست های استعماری بریتانیا دست به اعتراض زد و به بهانه نگه داری چهار قبضه سلاح زندانی شد. او دو مرتبه به زندان افتاد که بار دوم و آخر به ۱۴ سال حبس محکوم شد. 


زندانی که بابی ساندز در آن اعتصاب کرد

 

بابی تنها یکی از جوانان معترض به سیاست های استعماری بریتانیا بود که با برخورد بد مدعیان حقوق بشر در زندان مواجه شد. او وقتی به زندان افتاد تنها می‌خواست برخوردی که با او صورت می‌گیرد مانند یک زندانی سیاسی باشد و از حقوقی برخوردار شود که یک چنین زندانی‌ای از آن برخوردار است. مثل: پوشیدن لباس غیر زندانی، عدم کار اجباری، حق اجتماع آزاد زندانیان و مطالعه و آموزش، حق ملاقات هفتگی، داشتن نامه و بسته، حق دریافت حکم همانند دیگر زندانیان. اما مارگارت تاچر نخست‌وزیر وقت انگلیس در حالی که اجازه دادن چنین عنوانی را به آنها نداد، پس از مرگ ساندز اعلام کرد: «آقای ساندز یک مجرم محکوم شده بود. وی تصمیم گرفت که جان خود را از دست بدهد.» تاچر به همین راحتی در مورد مرگ یک انسانی که تنها می‌خواست انگلیسی ها پایشان را از کشورش یعنی ایرلند شمالی جمع کنند، صحبت می‌کرد و حتی ادای ناراحت شدن را هم در نمی‌آورد. 

بعدها رهبر انقلاب در یکی از خطبه‌هایشان در نماز جمعه تهران اینگونه از حقوق بشر انگلیسی و مرگ بابی ساندزیاد می‌کنند: «همان سالهای اول انقلاب بنده اسم آوردم از مبارزان ایرلندی که اعتصاب غذا کردند، ۵۰ روز اعتصاب کرد شخصی به نام بابی ساندز که الان به نام او  خیابانی هم در تهران است. همین آقایان انگلیس های طرفدار حقوق بشر و پشتیبان اعتصابات و تحصن ها در نقاط دیگر، تماشا کردند؛ مُرد! بابی ساندز با اعتصاب غذا پس از ۵۰ روز مرد! اعتنایی به او نکردند.  نفر دوم هم اعتصاب غذا کرد او هم مرد!گمانم نفر سوم و چهارم هم اعتصاب غذا کردند، دو نفر را یادمه. این ادعای حقوق بشر آقایان است، طرفداران حقوق بشر!»


ده نفری که بر اثر اعتصاب غذا علیه سیاست های استعماری بریتانیا در زندان از دنیا رفتند

 

ساندز در ۵ می ۱۹۸۱ (۱۵ اردیبهشت ۱۳۶۰) پس از تحمل روزها گرسنگی در سن ۲۷ سالگی در بیمارستان زندان بلفاست درگذشت. اما نامش در تاریخ از جمله کسانی ثبت شد که در مقابل زور و استعمار سر خم نکرد و جانش را به بهای آزادی سرزمینش داد. 

پس از مرگ این جوان ایرلندی در گزارشات پزشکی قانونی اعلام شد ساندز خودکشی ناشی از نخوردن غذا به خواست خودش، کرده اما با اعتراض خانواده‌اش این عنوان در گزارشات، به مرگ ناشی از گرسنگی تغییر پیدا کرد. مرگ ساندز باعث شد دیگر جوانان معترض به سیاست های قلدرمابانه بریتانیا نیز دست به اعتصاب غذا بزنند و چون تعداد جان باختگان رو به افزایش بود با وساطت کلیسا اعتصاب شکست اما جوانان بیرون از زندان با شنیدن خبر مرگ ساندز دست به تظاهرات زدند و خواستار خروج انگلیسی‌ها از ایرلند شمالی شدند. 

قرار بود از طرف ایران نماینده ای برای شرکت در مراسم خاکسپاری اش شرکت کند که انگلیس از دادن ویزا خودداری کرد و بنی‌صدر، رییس جمهور وقت، پیامی به منظور عرض تسلیت مرگ ساندز منتشر کرد.  سپس خیابان مجاور سفارت انگلیس که به نام چرچیل بود توسط جمهوری اسلامی و به پاس زنده نگاه داشتن این مرد آزاده تغییر کرد و نام بابی ساندز را به خود گرفت. 


تظاهرات مردمی در حمایت از بابی ساندز

 

گفته می‌شود سفارت انگلیس بعد از این اقدام، درب اصلی سفارت خود را بست و درب فرعی دیگری را برای رفت و آمدهایش گشود تا در نامه‌نگاری‌ها لازم نباشد نام بابی ذکر شود. 


مراسم تشییع جنازه ساندز


مزار بابی ساندز